برای بهبود عملکرد مغز و جلوگیری از افت قند خون، بویژه در وعده صبح، خوردن صبحانه از اهمیت زیادی برخوردار است. از مهمترین دلایلی که متخصصان تغذیه بر خوردن صبحانه تاکید میکنند، مطالعاتی است که نشان میدهد صبحانه موجب افزایش توانایی حل مساله، تمرکز بیشتر و داشتن تفکری خلاق در فرد میشود. مهمترین وعده ی غذایی در طول روز ،صبحانه است و اگر فرد این وعده را حذف کند،سلامتی خود را به خطر می اندازد. رمز سلامتی بدن در خوردن صبحانه کامل است.
دلایل اهمیت خوردن صبحانه
تقویت و بهبود سوختوساز بدن
صبح هنگام و زمانی که از خواب بیدار میشوید، سطح قند خونتان بهطور طبیعی کم است؛ زیرا بدن شب گذشته از ذخایر قند خود برای سوخترسانی استفاده کرده است. این امر باعث میشود که سوختوساز بدن شما بهطور خودکار آغاز شود، به همین دلیل است که صبحها احساس لاغری میکنید؛ اما هنگامیکه یک صبحانه غنی از مواد مغذی میخورید، مجدداً سوختوساز بدنتان آغاز میشود تا از این طریق انرژی لازم برای فعالیتهای روزانه تأمین گردد.
جلوگیری از چاقی و اضافهوزن
اگر اهل میل کردن وعده صبحانه نیستید، بدن خود را از سوخت موردنیاز برای شروع روز محروم میکنید. درنتیجه، بدن انرژی کافی برای انجام کارهای روزانه را نخواهد داشت. این امر منجر به پرخوری در طول روز میشود. کسانی که کربوهیدرات فرآوری شده فراوانی مانند غلات شیرین، انواع شیرینی، نان سفید، ژله و سایر غذاهای فرآوری شده را برای صبحانه انتخاب میکنند نیز دچار پرخوری میشوند.
تأثیرات مثبت بر حالات روحی و عملکرد مغز
صبحانه، بهعنوان وعده اصلی، نقش مهمی در نحوه عملکرد مغز دارد. مغز اندام پیچیدهای است که برای داشتن عملکرد بهتر، به مواد مغذی مختلفی نیاز دارد. به همین دلیل است که بیشتر افرادی که صبحانه نمیخورند، احساس کسلی و خوابآلودگی دارند.
کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
مشکلات قلبی با تغییرات هورمونی برای حفظ سطح قند خون و گرایش به افزایش وزن در بیمارانی که از صبحانه صرفنظر میکنند، ارتباط مستقیم دارد. این تغییرات منجر به ایجاد پلاکتهایی در عروق شده و شانس ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد؛ بنابراین، اهمیت صبحانه را در حفظ سلامت افراد، بهخصوص افراد مستعد بیماریهای قلبی و عروقی نباید دستکم گرفت.
کاهش احتمال ابتلا به دیابت
نخوردن یک صبحانه مقوی و سالم، سطح قند خون شمارا مختل میکند. همچنین زنانی که بهطور مرتب صبحانه نمیخورند، حدود 20٪ خطر ابتلایشان به دیابت نوع 2 را افزایش میدهند.
جلوگیری از بوی بددهان
خوردن صبحانه باعث تولید بزاق شده و به شسته شدن باکتریهای عامل بوی بددهان از سطح زبان کمک میکند؛ بنابراین، نخوردن صبحانه باعث حفظ باکتریهای روی سطح زبان میشود. پس از بیدار شدن از خواب، خوردن میوه و نوشیدن آب میتواند بهترین گزینه برای از بین بردن این باکتریها باشد.
پایین آمدن سطح کورتیزول
زنانی که صبحانه نمیخورند کورتیزول (هورمون استرس) و فشارخون بالاتری نسبت به خانمهایی که صبحانه میخوردند، دارند.
کاهش التهابات مزمن
افرادی که صبحانه را حذف میکنند ممکن است دچار انعطافپذیری متابولیکی شوند، بدین معنی که بدن آنها در انتقال منبع سوخت خود از گلوکز به چربی و برعکس مشکل پیدا خواهد کرد. در درازمدت، این مسئله میتواند به التهاب مزمن منجر شود و خطر ابتلای آنها را دیابت نوع ۲ و چاقی افزایش دهد.
تأمین ویتامینها و مواد معدنی بدن
خوراکیهایی که در وعده صبحانه خورده میشوند سرشار از مواد مغذی اساسی مانند فولات، کلسیم، آهن، ویتامینهای گروه ب و فیبر هستند. صبحانه مقدار زیادی از مواد مغذی روزانه شمارا تأمین میکند. در حقیقت، افرادی که صبحانه میخورند، بیشتر از سایر افراد ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز روزانه را دریافت میکنند.
عوارض حذف وعده صبحانه
تأثیرات منفی حذف صبحانه در تحقیقات اخیر طب و تغذیه کلاسیک هم به اثبات رسیده است.
۱. افزایش وزن
یکی از شایعترین مضرات آن که مورد غفلت واقع میشود، افزایش وزن است. یعنی خیلیها میخواهند وزن کم بکنند، یک برنامه برای پرورش جسمی خود ریختند، میخواهند اضافه وزن خود را درمان بکنند، اشتباهاً میآیند یک وعده به نام وعده صبحانه را حذف میکنند و فکر میکنند دارند با کاهش کالری به کاهش وزن خود کمک میکنند.
امّا اتفاقاً افزایش وزن از عوارض کاهش صبحانه یا حذف وعده صبحانه است. حتماً باید صبحانه مصرف شود. وقتی شما صبحانه خوب میخورید، در ادامه روز ریزهخواری، پرخوری، درهم خوری را نخواهید داشت. این صبحانه خوب باعث میشود، سیستم سوخت و ساز و متابولیسم شما به طور دقیق و طبق برنامهریزی پایه خود شروع بشود و بدن شروع به استفاده از مخازن چربی یا انباشتههای خود بکند و این اصلاً باعث میشود شما کاهش وزن پیدا بکنید.
امّا اگر صبحانه نخورده باشید، بدن در حالت دفاعی قرار میگیرد، همان را هم که دارد محکم میگیرد، کپسوله میکند، غیر قابل دسترس میکند. شما به آن اضافه وزن میگویید و ما به آن خزینههای غذا برای وقت نیاز میگوییم. یک سیستم دفاعی برای بدن است، حس بحران و گرسنگی شدید برای آن رخ داده است و سعی میکند بیشتر از این مواد غذایی انباشته شده محافظت بکند. پس چاقی و افزایش وزنهای مقاوم به درمان میآورد.
۲. ضعف حافظه و ضعف عمومی بدن
از آن طرف مشکل دیگر ایجاد میکند، شما صبحانه نخورید ضعف حافظه میآورد. میخواهید بچهای را، جوانی را به مدرسه و دانشگاه بفرستید، خود شما میخواهید یک کار آموزشی، تربیتی، فکری، ذهنی را شروع بکنید، وقتی صبحانه نخوردید، انتظار زیادی از خود و فرزندان خود نداشته باشید. بدخلقی، ضعف حافظه، ضعف عمومی بدن، سرگیجه، لرزش، سردرد (از اثرات نخوردن صبحانه است) روی تک تک این چیزهایی که دارم به شما میگویم، مقاله داریم. یعنی در طب کلاسیک در مورد اینکه صبحانه خورده نشود و این عارضه دیده بشود مقاله وجود دارد. کاملاً به اثبات رسیده و شناخته شده است.
پس به هیچ وجه و در هیچ شرایطی، چه برای خود در بزرگسالها و چه برای کودکان خود وعده صبحانه را حذف نکنید. یک مطلب خیلی مهم است که بچهها صبحها به صبحانه اشتها ندارند، مهم است. باید بدانیم چرا این عادت ایجاد شده است و آن را چگونه برطرف بکنیم. در این باره بیشتر با هم صحبت خواهیم کرد.
صبحانه خوردن و افزایش طول عمر
تا به اینجا گفتیم که اهمیت صبحانه در رژیم غذایی شامل کنترل وزن، کاهش خطر ابتلا به بیماریهای خطرناکی مثل دیابت و بیماریهای قلبی، بهبود عملکرد مغز و … است. اگر بخواهیم یک اجماع کلی از فواید صبحانه خوردن داشته باشیم باید بگوییم که اهمیت خوردن صبحانه بارها و بارها در علم تغذیه تاکید شده است و از آن به عنوان سرمایه برای سلامتی و افزایش طول عمر یاد میشود.
میزان و حجم صبحانه
خوردن وعده صبحانه بسیار مهم است، اما نیازی نیست که یک وعده غذایی پر حجم یا عجیب و غریب باشد. نکته مهم این است که بعد ار بیدار شدن حتماً یک غذای سالم و مقوی بخورید. این کار باعث میشود مغز، قلب و سایر ارگانهای بدن مواد لازم برای حفظ یک سبک زندگی سالم را دریافت کنند.
به یاد داشته باشید خوراکیهایی که برای صبحانه انتخاب میکنید تأثیر مستقیمی بر کیفیت ادامه روز شما خواهند داشت، بنابراین، روزتان را با یک صبحانه غنی از مواد مغذی شروع کنید.
معرفی چند صبحانه سالم
صبحانه وعده بسیار مهمی است و نباید آن را حذف نمود اما اگر نوع صبحانه تکراری باشد باعث از دست دادن انگیزه برای خوردن صبحانه می شود به خصوص برای کودکان. معمولا در صبحانه ما ایرانی ها نان ، گردو ، پنیر ، شیر ، تخم مرغ و عسل قرار دارد که ترکیبات مناسبی است . اما بعضی از افراد از مداوم بودن این مواد غذایی خسته می شود . در این بخش دکتر کورش صمدپور برنامه غذایی متنوع تری را به شما پیشنهاد می دهد که هم مقوی و هم مغذی می باشد و آن جو دو سر پرک یا اوتمیل است ، تهیه آن بسیار ساده می باشد و با اضافه کردن شیر به آن سرو می شود .
سخن پایانی
صبحانه، وعده اصلی و مهمترین وعده غذایی است که باید در طول روز میل کنید. عدم مصرف صبحانه میتواند مشکلات جسمانی و روانی متعددی را برای افراد ایجاد کند. بیماریهایی نظیر چاقی و اضافه وزن، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی، از جمله مشکلات فیزیکی است که به دلیل اهمیت ندادن به وعده صبحانه ایجاد میشوند.
همچنین، عدم تمرکز، بیقراری و کنترل نداشتن روی خلق و خو، بعد روانی نخوردن صبحانه را شامل میشود. وعده صبحانه باید سرشار از پروتئین و مواد مغذی باشد تا انرژی لازم بدن برای ادامه روز را تامین کند.
سوالات متداول در مورد فواید صبحانه خوردن
فواید صبحانه خوردن برای لاغری چیست؟
طبق تحقیقات انجام شده، افرادی که صبحانه نمیخورند بیشتر دچار پرخوری، ریزهخواری و در نهایت چاقی میشوند.
صبحانه باید حاوی چه موادی باشد؟
صبحانه سالم و مقوی صبحانهای است که حاوی کربوهیدرات، فیبر و پروتئین باشد.
فواید زود صبحانه خوردن چیست؟
از جمله فواید صبحانه خوردن این است که باعث میشود سایر وعدههایی غذایی خود را در یک پنجره ۱۰ ساعته بخورید که همین موضوع منجر به کالری سوزی بیشتر و احساس گرسنگی کمتر میشود.
مقاله پیشنهادی :دمنوشهای آرامش بخش کداماند؟