اختلال گفتاری چیست؟ وراه های درمان آن

اختلال گفتاری شامل هر گونه علائمی است که باعث می شود افراد در ارتباط صوتی دچار مشکل شوند. مثال‌ها شامل گفتاری است که: نامفهوم و کند شده است، خشن و سریع است و همراه با لکنت و گرفتگی است.

اختلال گفتاری چیست؟

اختلالات گفتاری بر توانایی فرد در ایجاد صداهایی تأثیر می‌‏گذارد که به او این امکان را می‏‌دهد که با افراد دیگر ارتباط برقرار کند. اختلالات گفتاری همانند اختلالات زبان نیستند.

اختلالات گفتاری از تولید اصوات گفتاری صحیح در فرد جلوگیری می‌‏کند، درحالی‌که اختلالات زبانی بر توانایی فرد در یادگیری کلمات یا درک آنچه دیگران می‏‌گویند، تأثیر می‏‌گذارد.

بااین‌حال، هر دو اختلال (گفتاری و زبانی) می‌‏تواند بیان افکار و احساسات را برای دیگران دشوارتر کند.

انواع اختلالات گفتاری

لکنت زبان

لکنت زبان به اختلال گفتاری گفته می‏‌شود که جریان گفتار را قطع می‏‌کند. افرادی که لکنت زبان دارند می‏‌توانند انواع اختلالات زیر را تجربه کنند:

• تکرارها زمانی اتفاق می‏‌افتد که افراد به‏‌طور غیرارادی صداها، واکه‌ها یا کلمات را تکرار می‏‌کنند.
• گیرها زمانی اتفاق می‏‌افتد که افراد می‏‌دانند چه چیزی می‏‌خواهند بگویند، اما در ایجاد صدای لازم گفتار مشکل دارند. گیرها ممکن است باعث شوند فرد احساس کند کلماتش گیر کرده است.
• طولانی شدن به کشش یا کشیدن صداها یا کلمات خاص اشاره می‏‌کند.

علائم لکنت بسته به شرایط ممکن است متفاوت باشد. استرس، هیجان یا ناامیدی می‌‏تواند باعث شدیدتر شدن لکنت زبان شود. برخی از افراد همچنین ممکن است متوجه شوند که برخی کلمات یا اصوات باعث لکنت زبان بیشتر می‏‌شوند.

لکنت ممکن است علائم رفتاری و جسمی ایجاد کند که هم‌زمان اتفاق می‏‌افتند. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تنش در صورت و شانه‏‌ها
• چشمک زدن سریع
• لرزش لب
• مشت‏‌های گره کرده
• حرکات ناگهانی سر

لکنت دو نوع اصلی دارد:

• لکنت رشدی خردسالانی را که هنوز در حال یادگیری مهارت‏‌های گفتاری و زبانی هستند تحت تأثیر قرار می‌‏دهد. عوامل ژنتیکی احتمال ابتلا به این نوع لکنت را به‌‏میزان زیادی در فرد افزایش می‏‌دهد.
• لکنت عصب‏ زاد (نوروژنیک) زمانی رخ می‏‌دهد که آسیب به مغز از هماهنگی مناسب بین مناطق مختلف مغز که در گفتار نقش دارند جلوگیری می‏‌کند.

آپراکسی

مغز هر عملی را که فرد انجام می‌‏دهد، کنترل می‌‏کند؛ ازجمله صحبت کردن. درگیری مغز بیشتر در گفتار ناخودآگاه و خودکار است.

وقتی کسی تصمیم می‏‌گیرد صحبت کند، مغز سیگنال‏‌هایی را به قسمت‌های مختلف بدن که با هم کار می‏‌کنند می‌‏فرستد تا گفتار را تولید کنند. مغز به این قسمت‌ها نحوه و زمان حرکت را فرمان می‌دهد که صداهای مناسب تشکیل شود.

برای نمونه، سیگنال‌‏های گفتاری تارهای صوتی را باز یا بسته می‏‌کند، زبان را حرکت می‌‏دهد و لب‏‌ها را شکل می‌‏دهد و حرکت هوا را با گلو و دهان کنترل می‏‌کند.

آپراکسی واژه‌ای کلی برای نوعی آسیب مغزی است‏ که مهارت‌­های حرکتی فرد را مختل می‌‏کند و می‌‏تواند در هر قسمت از بدن تأثیر گذارد. آپراکسی گفتار یا آپراکسی کلامی به‏‌طور خاص به اختلال در مهارت‏‌های حرکتی‏ گفته می‌شود که در توانایی فرد در ایجاد صحیح صدای گفتار تأثیر می‌‏گذارد، حتی زمانی که فرد می‏داند کدام کلمات را می‏‌خواهد بگوید.

دیس‌‏آرتری

دیس­‌آرتری هنگامی اتفاق می‏‌افتد که آسیب به مغز باعث ضعف عضلانی در صورت، لب‌‏ها، زبان، گلو یا قفسه سینه فرد شود. ضعف عضلانی در این قسمت‌های بدن می‌‎تواند صحبت کردن را بسیار دشوار کند.

افرادی که دیس‌‏آرتری دارند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• لکنت زبان
• مِن‌‏مِن کردن
• خیلی کُند یا خیلی سریع صحبت کردن
• گفتار آهسته یا آرام
• مشکل در حرکت دهان یا زبان

مطلب پیشنهادی: اختلال وسواس یا OCD

علائم اختلال گفتاری چیست؟

با در نظر گرفتن علت بروز اختلال گفتاری، امکان دارد که علائم متفاوتی وجود داشته باشد. از علائم متداول که فرد مبتلا به این اختلال را تجربه می کند، شامل موارد زیر می باشد:

• تکرار صداها (بیش تر در افراد مبتلا به لکنت زبان مشاهده می شود.)
• اضافه کردن دداه ها و کلمات اضافی
• کشیده گویی
• چشمک زدن متوالی در زمان صحبت کردن
• سر خوردگی قابل مشاهده در زمان تلاش برای برقرار کردن ارتباط
• مکث های مکرر در حین صحبت کردن
• تحریف صدا ها هنگام صحبت نمودن
• گرفتگی و خشونت صدا

علل اختلال گفتار بزرگسالان

علل شایع بروز اختلالات گفتاری عبارتند از :

• سکته مغزی
• آسیب تروماتیک مغز
• اختلال عصبی یا حرکتی دژنراتیو
• آسیب یا بیماری که بر تارهای صوتی شما تأثیر می گذارد
• زوال عقل

بسته به علت و نوع اختلال گفتار، ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد یا به تدریج ایجاد شود.

تشخیص اختلالات گفتاری

آسیب‏شناس گفتار-زبان (SLP) که متخصص اختلالات گفتاری و زبانی است، فرد را از نظر گروهی از علائم که نشانگر اختلال گفتاری است ارزیابی می‏‌کند. برای تشخیص دقیق، آسیب‏‌شناسان گفتار-زبان باید سایر اختلالات گفتاری و زبانی و مشکلات پزشکی را رد کنند.

آسیب‏‌شناس گفتار-زبان سابقه پزشکی و خانوادگی فرد را بررسی می‌کند. آن‏‌ها همچنین چگونگی حرکت لب‏‌ها، فک و زبان فرد را بررسی می‌‏کنند و ممکن است عضلات دهان و گلو را معاینه کنند.

روش‏‌های دیگر ارزیابی اختلالات گفتاری عبارتند از:

• آزمون غربالگری تولیدی دنور (Denver). این آزمون وضوح تلفظ فرد را ارزیابی می‏‌کند.
• پروفایل غربالگری صوت- نوا (Prosody-voice). آسیب‌‏شناسان گفتار-زبان از این آزمون برای بررسی جنبه‌‏های مختلف گفتار فرد، ازجمله زیروبمی صدا، جمله‏‌بندی، الگوهای گفتاری و میزان گفتار استفاده می‏‌کند.
• دفترچه ارزیابی دینامیکی مهارت­‌های حرکتی گفتار (DEMSS). راهنمای جامع برای کمک به آسیب‏‌شناسان گفتار-زبان در تشخیص اختلالات گفتاری است.

درمان اختلال گفتاری

نوع درمان معمولا به شدت اختلال گفتاری و علت اصلی آن بستگی دارد.

گزینه‌‏های درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تمرینات گفتار درمانی‏ که بر آشنایی با کلمات یا اصوات خاص متمرکز است
• تمرینات بدنی‏ که بر تقویت عضلات تولیدکننده صداهای گفتاری تمرکز دارد

ما در ادامه درباره برخی از گزینه‏‌های درمانی اختلالات گفتاری بحث می‏‌کنیم:

انتخاب هدف

انتخاب هدف شامل این است که فرد برای آشنایی با الگوهای گفتاری خاص، اصوات یا کلمات خاصی را تمرین ‏کند. نمونه‌هایی از اهداف درمانی ممکن است شامل کلمات یا اصوات دشواری باشد که باعث اختلال در گفتار می‏‌شوند.

استفاده زمینه‌ای

برای این رویکرد، آسیب‌­شناسان گفتار-زبان به افراد می‌­آموزند که اصوات گفتاری را در زمینه­‌های مختلف مبتنی بر سیلاب تشخیص دهند.

مقایسه ­درمانی

مقایسه ­درمانی شامل گفتن کلمه­‌های دوتایی (جفت) است که شامل یک یا چند اصوات گفتاری متفاوت است. برای نمونه کلمات دوتایی می­تواند “beat” و “feet” یا “dough” و “show” باشد.

درمان دهانی-حرکتی

رویکرد درمان دهانی-حرکتی بر بهبود قدرت عضلات، کنترل حرکتی و کنترل تنفس متمرکز است. این تمرینات می­‌توانند به افراد در روانی گفتار کمک کنند، به‌طوری‌که گفتار نرم‌تر تولید کنند که طبیعی­‌تر به نظر ­برسد.

دستگاه گوشی

دستگاه‌­های گوشی، کمک‌کننده‌های الکترونیکی کوچکی هستند که درون مجرای گوش قرار می‌­گیرند. این دستگاه­‌ها می‌توانند به بهبود روانی گفتار در افرادی که دچار لکنت هستند کمک کنند.

برخی از دستگاه‌­های گوشی نسخه‌­های تغییریافته صدای فرد را پخش می­‌کنند که به ­نظر برسد انگار شخص دیگری با آن‌ها صحبت می­‌کند. سایر دستگاه­‌های گوشی صدایی تولید می­‌کنند که به کنترل لکنت کمک می­‌کند.

دارو

برخی از اختلالات گفتاری ممکن است باعث اختلالات اضطرابی در افراد شوند. شرایط استرس‌­زا می‌­تواند باعث ایجاد اضطراب شود و در نتیجه علائم اختلال گفتاری بارزتری ایجاد می­‌شود. داروهای ضداضطراب ممکن است به کاهش علائم اختلالات گفتاری در برخی از افراد کمک کنند.

سخن پایانی

اختلالات گفتاری بر توانایی فرد در تولید اصواتی که کلمات را ایجاد می­‌کند، تأثیر می‌­گذارد. اختلالات گفتاری، اختلالات زبانی نیستند که یادگیری کلمات یا درک آنچه دیگران می‌­گویند را برای فرد دشوارتر می‌کند.

انواع اختلالات گفتاری شامل لکنت، آپراکسی و دیس‌­آرتری است. دلایل بسیاری برای اختلالات گفتاری وجود دارد، از‌جمله ضعف عضلانی، آسیب­‌های مغزی، بیماری­‌های تحلیل‌­برنده، اوتیسم و ​​کم شنوایی.

اختلالات گفتاری می‌­توانند در عزت نفس و کیفیت کلی زندگی فرد تأثیر گذارند. بااین‌حال، گفتاردرمانی، تمرینات تنفسی و گاهی داروهای ضداضطراب می­‌توانند به بهبود گفتار و کاهش علائم کمک کنند.

سوالات متداول در رابطه با اختلال گفتاری

در طول گفتاردرمانی چه اتفاقی می افتد ؟

گفتاردرمانی معمولاً با ارزیابی توسط گفتار درمانگر آغاز می شود که نوع اختلال ارتباطی و بهترین روش برای درمان آن را شناسایی می کند.

گفتار درمانی چقدر موفق است ؟

میزان موفقیت گفتار درمانی با توجه به اختلال تحت درمان و گروه های سنی متفاوت است. زمان شروع گفتار درمانی نیز می تواند در نتیجه کار تأثیر بگذارد.

پست مشابه:چرا مطالعه برای مغز خوب است؟

Visits: 5