در بسیاری از مناطق هستند دخترانی که به واسطه تبعض جنسیتی از تحصیل محروم شدهاند، یا زنانی که اجازه برخی فعالیتهای اجتماعی را ندارند. تبعیض جنسیتی از سالیان پیش در جوامع مختلف وجود داشته است. گاهی این تبعیضها شکل شدیدی به خود میگیرد و در قوانین یا برخورد خانوادهها به طور واضح خود را نشان میدهد. حتی برخی خانوادهها در برخورد با فرزندانشان تفاوت قائل میشوند. اما گاهی افراد جامعه حتی به طور کامل از وجود تبعیضهای جنسیتی آگاه نیستند. افزایش آگاهی برای شناخت و مقابله با این مسئله اهمیت بسیار دارد.
فهرست عناوین
تبعیض جنسیتی چیست؟
تبعیض جنسیتی یعنی که مردان و زنان برابر نیستند و این عقیده بر زندگی افراد تاثیر می گذارد. این اختلافات ناشی از تمایز در زیست شناسی، روانشناسی و هنجارهای فرهنگی است. مطالعات نشان می دهد که تبعیض در بسیاری از جنبه های مختلف زندگی از جمله تحصیل، امید به زندگی، شخصیت، منافع، زندگی خانوادگی، شغل و وابستگی های سیاسی وجود دارد.
برابری جنسیتی نه تنها از حقوق اساسی بشر است بلکه یکی از پایه های اصلی برای جهانی صلح آمیز، مرفه و پایدار است. اما سالانه از هر 5 زن و دختر بین سنین 15 تا 49 ساله، 1 نفر مورد تبعیض و خشونت فیزیکی و جنسی قرار می گیرند و در حال حاضر 49 کشور قانون حمایت از خشونت خانگی زنان ندارند.
انواع تبعیض جنسیتی
جنسیتزدگی خصمانه
جنسیتزدگی خصمانه به صورت قدرت طلبی مردسالارانه و اعتقادات تحقیرآمیز وجود دارد و مسئله مرکزی آن به روشنی این است که مرد نوع برتر است و باید قدرت را در اختیار داشته باشد و زن را ضعیف میبیند.
جنسیتزدگی دلسوزانه
جنسیتزدگی دلسوزانه دید آرامتری نسبت به زن دارد و زن را پدیده ای زیبا و حساس میبیند که باید از او پشتیبانی کرد. ولی باز هم، زنان باید همان وظایف ناچیز و محدود را قبول کنند و پیرو باشند. یعنی زن را جنسِ لطیف میبیند. بهترین مثال برای جنسیتزدگی دلسوزانه، تصویرکردنِ زنِ ایدئال بهعنوانِ همسر و مادر و سوژهٔ عشقِ رمانتیک است.
کسانی که دید اینگونه دارند به زنان بسیار کمک میکنند و با آنها روابطِ صمیمانه و دوستانه دارند. جنسیتزدگی دلسوزانه دید بهتری از جنسیتزدگی خصمانه به زنان دارد، اما در یک نکته با آن شریک است. اینکه زن موجودی ضعیفتر است و برای حفظِ ساختارِ قدرتِ مردانه این نگاه را دلیلی مناسب میبیند برای اینکه زن بهتر است به کارهای خانه رسیدگی کند.
اهداف عدالت جنسیتی
- متوقف شدن انواع تبعیض علیه زنان و دختران در همه جای جهان
- از بین بردن انواع خشونت علیه زنان و دختران در حوزه های عمومی و خصوصی، از جمله قاچاق، جنسیت و دیگر انواع استثماراز بین بردن تمام عرف های مضر مانند ازدواج زودرس و اجباری و ختنه جنسی در زنان ارائه خدمات عمومی، زیرساخت ها و سیاست های حمایت اجتماعی و ارتقاء مسئولیت های مشترک در خانواده و خانواده
- مشارکت کامل و موثر زنان و فرصت های برابر برای رهبری در تمام سطوح تصمیم گیری در زندگی سیاسی، اقتصادی و عمومی
- دسترسی جهانی به سلامت جنسی و باروری و حقوق باروری
- انجام اصلاحات برای دادن حقوق زنان به منابع اقتصادی، دسترسی به مالکیت و کنترل زمین و دیگر اشکال ملک، خدمات مالی، ارث و منابع طبیعی، مطابق با قوانین ملی
- استفاده از فناوری های توانمند، به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای ترویج توانمندسازی زنان
- تصویب و تقویت سیاست های صحیح و قوانین قابل اجرا برای ارتقای برابری جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران در تمام سطوحنابرابری جنسیتی در بین فرهنگ ها متفاوت است.
حق و حقوق زنان و برابری جنسیتی
برابری جنسیتی به این معنی است که زنان و مردان باید از فرصت ها، حق و حقوق و وظایف یکسان برخوردار باشند. یعنی از جمله زنان و مردان باید از قدرت برابر، امکانات یکسان برای رفتن به مدرسه برخوردار باشند و در مسئولیت کارهای خانه و فرزندان مشارکت داشته باشند.
فمینیسم، برابری و تساوی
فمینیسم یک جنبش است که تلاش میکند تا در جامعه برابری ایجاد کند. مفهومش این است که فمینیسم مایل است که با مردان و زنان بایستی یکسان رفتار شود، حق و حقوق و امکانات مشابه داشته باشند.
عوامل بیشتری غیر از جنسیت بر شرایط یک انسان تاثیر می گذارند. همه زنان صرفا بدلیل اینکه زن هستند از شرایط زندگی مشابه برخوردار نیستند. همه مردها هم برخوردار نیستند. عواملی بطور مثال مانند قومیت، سن و سال، گرایش جنسی، مذهب یا افت توانایی نیز میتوانند بر شرایط و موقعیت انسانها در جامعه تاثیر بگذارند.
تساوی مفهومش این است که همه انسانها ارزششان یکسان است و بایستی حق و حقوق آنها برآورده شود. تساوی مفهومی گسترده تر از برابری دارد.
راهکارهای کاهش تبعیض جنسیتی
نابرابری جنسیتی در بسیاری از جوامع در سراسر جهان یافت می شود. یک دیدگاه جامعه شناختی به ما یادآوری می کند که نابرابری جنسیتی ترکیبی پیچیده از عوامل فرهنگی و ساختاری است که باید مورد توجه قرار گیرد. برای کاهش نابرابری جنسیتی سیاست ها و اقدامات گوناگونی وجود دارد. این اقدامات عبارتند از:
- والدین و دیگر بزرگسالان باید برابری دختر و پسر در خانه را رعایت کنند
- افزایش آگاهی عمومی از پیامدهای تجاوز جنسی، آزار جنسی و پورنوگرافی.
- افزایش بودجه مراکز بحران و سایر خدمات برای حمایت از دختران و زنان مورد تجاوز جنسی قرار گرفته
- تساوی حقوق زن و مرد در ازدواج و جلوگیری از ازدواج کودکان
- اجرای قوانین موجود در برابر تبعیض در زمینه اشتغال جنسیتی
- افزایش بودجه دولتی برای فعال کردن والدین و به خصوص مادران در خارج از منزل بدون به خطر افتادن رفاه فرزندان
- افزایش روحیه و تلاش های دیگر برای افزایش تعداد زنان در مشاغل سنتی و نهادهای رهبری سیاسی.
تبعیض جنسیتی در ایران
در ایران نیز همچون کشورهای دیگر تبعیض جنسیتی وجود دارد. با توجه به آمار جذب نیروی کار زنان 20 درصد از خاورمیانه و شمال آفریقا کمتر است و زنان معمولا حقوق کمتری از مردان دریافت می کنند. البته برخی کارشناسان عقیده دارند که علت دستمزد پایین به دلایل اقتصادی، خلاهای قانونی، توقع پایین زنان، مهارت و سابقه کار می باشد. بیکاری در زنان ایرانی دو برابر مردان است. البته در چند سال گذشته میزان جذب نیروی زنان در ایران افزایش یافته است.
سوالات متداول مرتبط با تبعیض جنسیتی
حقوق بشر چیست؟
حقوق بشر شامل همه انسان هاست. شما از جمله از حق دریافت خدمات درمانی و تحصیل برخوردار هستید. شما حق دارید در حد سیر شدن غذا بخورید. شما حق داريد در يک کشور زندگي کنيد و در آن تابعیت داشته باشید.
حقوق بشر بعنوان قیام و واکنش هایی علیه تجاوز ها و سوء رفتارهای جدی و گسترده پدید آمده است.
حقوق بشر بر این بنا شده است که همه انسانها حق و حقوق جهانی که برای همگان مشابه است صرفنظر از جنسیت، گرایش جنسی، فرهنگ، قومیت یا سایر چیزهایی که میتواند باعث شود که انسان خود را از سایرین متمایز کند، دارند.
مقاله پیشنهادی:درمان استرس و اضطراب بدون نیاز به دارو
