فهرست عناوین
ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟
ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟ اختلال کمبود توجه بیش فعالی در کودکان یک اختلال شایع است که بر رفتار کودک تأثیر می گذارد.
کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) به طور مکرر و به طور مداوم علائمی مانند بیقراری، بی توجهی، بی توجهی و رفتارهای پرخطر را نشان می دهند.
اول از همه لازم است والدین رفتار و احساسات کودک را درک کنند، اما اگر نتوانند این رفتارها را کنترل کنند، درمان با دارو با تشخیص روانشناس اطفال آغاز می شود. متیل فنیدیت یک داروی رایج نیست و تحت هیچ شرایطی نباید آن را بدون تجویز پزشک یا با توصیه دوستان و نزدیکان مصرف کنید.
متیل فنیدیت که در ایران با نام تجاری ریتالین شناخته می شود، با افزایش سطح ماده شیمیایی به نام دوپامین که به طور طبیعی در بدن انسان تولید می شود، منجر به تحریک بخشی از مغز که مسئول تمرکز و کنترل رفتار است، می شود. عملکرد این بخش را بهبود می بخشد.
مصرف این دارو فقط با تجویز پزشک متخصص اطفال مجاز است. بیش فعالی معمولا در دوران کودکی تشخیص داده می شود، اما می تواند تا نوجوانی و حتی بزرگسالی ادامه یابد.
در این بخش از مقاله ” ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟ ” به نکاتی شامل قبل از مصرف و روش صحیح مصرف ریتالین می پردازیم:
قبل از شروع مصرف متیل فنیدیت
– اگر فرزند شما هر گونه اختلال گوارشی، اختلالات خوردن یا هر گونه اختلال رفتاری دارد، به پزشک اطلاع دهید.
– اگر کودک مبتلا به صرع، بیماری فشار چشم (آب سیاه)، بیماری های قلبی عروقی، پرکاری تیروئید است، حتما به پزشک اطلاع دهید.
اگر کودک دچار حرکات غیرارادی یا کنترل نشده مانند سیستم عصبی شد، به پزشک اطلاع دهید.
اگر کودک سابقه تومور غده فوق کلیوی دارد، به پزشک اطلاع دهید.
– اگر این دارو برای نوجوانان باردار یا شیرده تجویز شده است، به پزشک خود اطلاع دهید.
– در صورت سوء مصرف مواد مخدر یا الکل توسط کودک یا نوجوان بیمار، به پزشک اطلاع دهید.
– فهرست کاملی از داروهای کودکتان، از جمله محصولات بدون نسخه، مکمل و گیاهی را به پزشک یا داروساز خود بدهید.
– اگر سابقه حساسیت دارویی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
روش صحیح استفاده از متیل فنیدیت
– دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک و دقیقاً به مقدار توصیه شده مصرف کنید و در صورت شک در مقدار دارو و نحوه مصرف آن با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
– مصرف این دارو بر غذا تاثیری ندارد، بنابراین می توان آن را قبل یا بعد از غذا به کودکان داد، اما سعی کنید دارو را به طور منظم و در ساعت معینی از روز مصرف کنید.
– اگر مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری نوبت فراموش شده را مصرف کنید، مگر اینکه زمان کوتاهی تا نوبت بعدی (کمتر از 2 تا 3 ساعت) باقی مانده باشد. دوز و نوبت بعدی را طبق میزان مصرف قبل مصرف کنید، دقت کنید که در یک جلسه مقدار مصرف را دوبرابر نکنید.
روش صحیح مصرف قرص ریتالین یا متیل فنیدیت مارک ترانکلین
جعبه داروی کودک را با دقت بررسی کنید، اگر روی جعبه علامت اختصاری XL یا SSR نوشته نشده باشد، به این معنی است که دارو به سرعت از بدن خارج می شود و امکان مصرف دارو چند بار در روز وجود دارد. هست. به همین دلیل ممکن است در ابتدا دارو یک یا دو بار در روز تجویز شود و پس از چند هفته تعداد داروها به دو یا سه بار در روز افزایش یابد.
– کودک باید قرص را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعد و در صورت مشکل بودن بلع، می توان قرص را نصف کرد.
مصرف ریتالین بعد از غذا می تواند به کاهش عوارض گوارشی از جمله سوء هاضمه کمک کند.
نحوه صحیح مصرف قرص های آهسته رهش (برندهای concerta xl,Ritalin Sr و…):
متیل فنیدات موجود در این محصولات در طول روز با کندی بیشتری وارد بدن می شود. به این ترتیب اثر دارو برای مدت طولانی باقی می ماند و می توان دفعات مصرف دارو را کاهش داد در این صورت بهتر است یک بار در روز و ترجیحاً صبح مصرف شود.
– متیل فنیدیت به صورت آهسته رهش و با نام های تجاری متعددی در بازار جهانی موجود است اما همه این محصولات اثر یکسانی ندارند. به همین دلیل توصیه می شود با مصرف طولانی مدت این دارو از مارک ثابت استفاده کنید و در صورت نیاز به تغییر مارک دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید.
– داروهای با رهش پایدار (این داروها را می توان با علامت xlsr روی جعبه دارو تشخیص داد) طبق تجویز پزشک و توصیه های مندرج در بروشور دارو. از خرد کردن یا جویدن آنها خودداری کنید.
توصیه ها
-در طول درمان با این دارو ضروری است که کودک شما تحت نظارت یک متخصص پزشکی باشد. و مراحل درمان و توانبخشی باید به طور منظم تحت نظر باشد. علاوه بر این، پزشک باید وزن و سایر آزمایشات پزشکی را کنترل کند.
برنامه های روان درمانی و دارو درمانی به شما و فرزندتان کمک می کند تا وضعیت را بهبود بخشیده و رفتار نامناسب را در طول زمان کاهش دهید.
-در طول درمان این دارو، گفتگوی منظم با والدین کودکان با پزشک به پیشرفت دارو کمک می کند تا در زمان مناسب تغییرات لازم در دارو ایجاد شود.
– برخی از مطالعات تأثیر تغییر رژیم غذایی را بر بهبود برخی از کودکان مبتلا به بیش فعالی مشاهده کرده اند. بنابراین در این موارد می توانید با متخصص تغذیه یا پزشک کودک خود مشورت کنید.
قبل از خرید دارو برای فرزندتان، در مورد مصرف این دارو با داروساز صحبت کنید تا دارو و دستورالعمل صحیح را به شما بدهد.
– اگر کودک تحت عمل جراحی خاصی قرار می گیرد، حتماً پزشک را در مورد مصرف این دارو مطلع کنید تا در زمان مناسب قبل از جراحی قطع شود.
– ممکن است مصرف این دارو با فرآورده های حاوی الکل مضر باشد.
– مصرف این دارو باید تا زمانی که پزشک توصیه کرده است ادامه یابد. قطع فوری دارو بدون نظارت پزشک می تواند عوارض جدی در کودک ایجاد کند و فقط پزشک می تواند به تدریج دارو را کاهش داده و قطع کند.
– آخرین دوز دارو را عصر قبل از شش بعد از ظهر مصرف کنید تا کودک به خواب نرود.
– کودک را 2 تا 3 بار در هفته اندازه بگیرید و تغییرات را به پزشک اطلاع دهید.
– اگر کودک به مدرسه می رود، زمان های مصرف دارو را می توان با توجه به زمانی که نیاز به توجه بیشتری دارد تنظیم کرد، در این باره با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی متیل فنیدیت یا ریتالین
-وابستگی به متیل فنیدات مشکل اصلی این دارو است
حالت تهوع اگر دچار درد شکم و سوء هاضمه می شوید، می توانید با خوردن وعده های غذایی ساده و پرهیز از غذاهای چرب یا تند از این عوارض جلوگیری کنید. همچنین مصرف دارو بعد از غذا می تواند علائم گوارشی را کاهش دهد.
– پس از مصرف این دارو ممکن است کودک دچار سردرد شود. در چنین مواردی، از پزشک یا داروساز خود بخواهید که مسکن مناسب به شما بدهد. شدت این بیماری با گذشت زمان کاهش می یابد.
– اگر مصرف متیل فنیدات باعث خواب آلودگی و گیجی می شود، تا مشخص شدن اثربخشی دارو از کار با وسایل خطرناک خودداری کنید.
– اسهال خفیف یکی از عوارض این دارو است که خود به خود بهبود می یابد. با این حال، نوشیدن مایعات کافی برای جلوگیری از کم آبی توصیه می شود.
– اگر علائمی مانند سرماخوردگی، سرفه، کاهش اشتها، کاهش وزن، اختلالات خواب، نوسانات خلقی، خشکی دهان، لکههای قرمز و خارش، درد عضلانی، حرکات غیرارادی مانند تیکهای عصبی و ریزش مو رخ دهد، در صورتی که این علائم وجود نداشته باشد. گمشو. دور در صورت بدتر شدن یا بدتر شدن آن حتما با پزشک خود مشورت کنید.
– در موارد نادری مصرف این دارو می تواند تفکر و رفتار بیمار را تغییر دهد، بنابراین به والدین توصیه می شود در صورت تغییر خلق و خو یا رفتار خطرناک، مراقبت بیشتری از کودک داشته باشند و بلافاصله به پزشک اطلاع دهند.
دراین بخش از مقاله ” ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟ ” به بررسی تخصصی ریتالین می پردازیم:
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف متیل فنیدات یا ریتالین
اين دارو براي درمان فعاليت مفرط (hyperactivity) و درمان علائم ناركولپسي بكار ميرود. همچنين از آن براي درمان اختلالات افسردگي در بيماراني استفاده ميشود كه بيماريهاي جسمي آنان اجازه مصرف ضد افسردگيهاي متداول را نميدهد.
مکانیسم اثر متیل فنیدات
*
-محرک ضعیف سیستم اعصاب مرکزی (مهار بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین به نورون های پیش سیناپسی)
– تحریک قشر مغز و ساختارهای ساب کورتیکال با اثری مشابه آمفتامین ها
فارماکوکینتیک متیل فنیدات
*
جذب:
خوراکی سریع
پوستی جذب مداوم به مدت 9 ساعت پس از استفاده (افزایش جذب در صورت قرار دادن بر پوست ملتهب یا در معرض گرما)
فراهمی زیستی:
کپسول پیوسته رهش (Aptensio XR 102%، Jornay PM 73.9%)
سوسپانسیون پیوسته رهش Quillivant 95%
خوراکی سریع رهش 95%
قرص آهسته رهش کودکان 168-49%، بزرگسالان 152-85%
پچ پوستی فراهمی زیستی بالاتر از فرم خوراکی (به علت عبور اول کبدی کمتر)
شروع اثر:
کودکان-خوراکی سریع رهش 60-20 دقیقه
کودکان-خوراکی پیوسته رهش 60-20 دقیقه
کودکان-قرص آهسته رهش 180-60 دقیقه
کودکان- پوستی 60 دقیقه
بزرگسالان-خوراکی کنترل رهش 60 دقیقه
اوج اثر:
قرص سریع رهش 2 ساعت
قرص آهسته رهش 7-4 ساعت
طول اثر:
کپسول کنترل رهش 16 ساعت
کپسول پیوسته رهش (Ritalin LA، Metadate CD 6-8 ساعت، Aptensio XR ≤ 16 ساعت)
قرص پیوسته رهش Concerta 8-12 ساعت
قرص پیوسته رهش Metadate CD 8 ساعت
قرص آهسته رهش Ritalin SR 2-8 ساعت
خوراکی سریع رهش 5-3 ساعت
پوستی 12-11 ساعت
پیک پلاسمایی:
کپسول کنترل رهش
Biphentin کودکان 2.5 ساعت، بزرگسالان 2 ساعت
Foquest کودکان پیک اولیه 2-1.5 ساعت، پیک ثانویه 11-9 ساعت، بزرگسالان پیک اولیه 1.6 ساعت، پیک ثانویه 16-11 ساعت
کپسول پیوسته رهش
Adhansia XR کودکان و نوجوانان 17-6 سال پیک اولیه 4-1 ساعت، پیک ثانویه 14-8 ساعت، بزرگسالان پیک اولیه 2.5-1 ساعت، پیک ثانویه 16-8.5 ساعت
Aptensio XR بزرگسالان پیک اولیه 2 ساعت، پیک ثانویه 8 ساعت
Jornay PM بزرگسالان 14 ساعت
Metadate CD کودکان پیک اولیه 1.5 ساعت، پیک ثانویه 4.5 ساعت
Ritalin LA کودکان پیک اولیه 3-1 ساعت، پیک ثانویه 11-5 ساعت، بزرگسالان پیک اولیه 4-1.3 ساعت، پیک ثانویه 6.5-4.3 ساعت
قرص جویدنی پیوسته رهش QuilliChew ER بزرگسالان 5 ساعت
قرص بازشونده در دهان پیوسته رهش Cotempla XR-ODT 5 ساعت
سوسپانسیون پیوسته رهش Quillivant XR کودکان 12-9 سال 4.05 ساعت، نوجوانان 15-13 سال 2ساعت، بزرگسالان 4 ساعت
قرص پیوسته رهش Concerta پیک اولیه 1 ساعت، پیک ثانویه 9-5 ساعت
قرص جویدنی و محلول سریع رهش Methylin 1-2 ساعت
قرص سریع رهش کودکان 1.9 ساعت (در صورت مصرف با غذای چرب پیک سریع تری دارد)
قرص آهسته رهش Ritalin SR کودکان 8.2-1.3 ساعت
پوستی 10-8 ساعت
اتصال به پروتئین : 33-10%
متابولیسم: کبدی به صورت گسترده (توسط کربوکسیل استراز CES1A1 به متابولیت نسبتا غیرفعال ریتالینیک اسید یا PPAA)
نیمه عمر:
کپسول کنترل رهش Biphentin (کودکان 2.4 ساعت، بزرگسالان 2.1 ساعت)، Foquest (بزرگسالان 3.25±6.95)
کپسول پیوسته رهش 7-4 ساعت (Ritalin LA کودکان 4-1.5 ساعت، بزرگسالان 4.2-3 ساعت)
قرص جویدنی پیوسته رهش 5.2 ساعت
قرص بازشونده در دهان پیوسته رهش 4.5-4 ساعت
سوسپانسیون پیوسته رهش Quillivant XR (بیماران ≥ 9 سال 5 ساعت)
قرص پیوسته رهش Concerta (نوجوانان و بزرگسالان 3.5 ساعت)
قرص جویدنی سریع رهش Methylin (بزرگسالان 3 ساعت)
محلول سریع رهش Methylin (بزرگسالان 2.7 ساعت)
قرص سریع رهش (کودکان 5-1.5 ساعت، بزرگسالان 7.7-1.3 ساعت)
پوستی (بیماران 17-6 سال دی-متیل فنیدیت 5-4 ساعت، ال-متیل فنیدیت 2.9-1.4 ساعت)
دفع: ادرار (97-78% به صورت متابولیت و داروی تغییرنیافته)، مدفوع (3-1%)
ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟
منع مصرف متیل فنیدات
عوارض جانبی ریتالین
عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: بی خوابی، سردرد، تحریک پذیری
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش وزن
گوارشی: کاهش اشتها، خشکی دهان، تهوع
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: تاکی کاردی، تپش قلب، افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب
سیستم اعصاب مرکزی: احساسات ناپایدار، اضطراب، جیترینس (حرکات لرزشی خفیف اندام و چانه نوزاد)، افزایش فشار خون دیاستولی، اختلال تیک، سرگیجه، آژیتاسیون سایکوموتور، خلق افسرده، عصبانیت، بی قراری، رفتار تهاجمی، آژیتاسیون، افسردگی، هایپرتونی، فقدان احساس، سرگیجه، گیجی، حالت بیهوشی، تنش، سردرد تنشی، خواب رفتگی اندام
پوستی: افزایش تعریق، کنده شدن پوست، راش پوستی
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش میل جنسی
گوارشی: استفراغ، درد شکمی، اسهال، درد بالای شکم، بی اشتهایی، دندان قروچه، سوء هاضمه، بیماری حرکت، یبوست
هماتولوژی و انکولوژی: کبودی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمر درد، لرزش
چشمی: تاری دید، درد چشم
تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی، نازوفارنژیت، فارنژیت استرپتوکوکی، سرفه، درد دهان و گلو
متفرقه: تب
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: آریتمی قلبی، کاهش فشار خون، کاهش نبض، سوفل قلب (صدای غیرمعمول)، افزایش فشار خون، افزایش نبض
سیستم اعصاب مرکزی: دلیریوم (روان آشفتگی)، سوء مصرف دارو، وابستگی به دارو، سندرم توره (نادر)، هایپرویجیلنس (گوش به زنگ بودن)، هیپومانیا، تغییرات خلق، فوران خشم، حمله پانیک، اختلالات خواب، سایکوز توکسیک
پوستی: ضایعات ماکولار
غدد درون ریز و متابولیسم: تاخیر رشد، گرگرفتگی، عطش
گوارشی: درد شکمی، گاستروانتریت ویروسی
ادراری تناسلی: اختلال نعوظ
هماتولوژی و انکولوژی: آنمی، لکوپنی
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز
عفونی: عفونت ویروسی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی، اسپاسم عضلانی
چشمی: خشکی چشم
تنفسی: برونشیت، تنگی نفس، سینوزیت
تداخلات دارویی متیل فنیدات یا ریتالین
– حساس به pH معده (تداخل با داروهایی که pH معده را تغییر میدهند، بررسی شود.)
– تشدید اثرات افزاینده فشارخون
-تداخل با اثر آنالوگهای نوراپی نفرین رادیو نشان شده
– کاهشآستانه تشنج
– تشدید اثرات سروتونرژیکتداخلات رده X (پرهیز):
آسبروفیلین، الکل (اتیل)، فراوردههای رادیو دارویی آیوبنگوان، مهارکنندههای مونو آمین اکسیدازکاهش اثرات داروها توسط متیلفنیدات:
داروهای ضد فشارخون، فراوردههای رادیو دارویی آیوبنگوان، آیوفلوپان ید 123کاهش اثرات متیلفنیدات توسط داروها:
تداخل قابلتوجهی مشخص نشده است.افزایش اثرات داروها توسط متیلفنیدات :
آمیفامپریدین، داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، داروهای ضد سایکوز، کلونیدین، دوکسوفیلین، فوس فنیتوئین، بیهوش کنندههای استنشاقی، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، فنوباربیتال، فنیتوئین، پریمیدون، کینولون ها، داروهای سروتونرژیک (خطر بالا)، سولریامفتول، سمپاتومیمتیک ها، آنتاگونیست های ویتامین کاافزایش اثرات متیلفنیدات توسط داروها:
آسبروفیلین، الکل (اتیل)، آنتیاسید، داروهای ضد سایکوز، آتوموکستین، بوپرپیون، محصولات حاوی کانابینوئید، کوکائین (موضعی)، اسکتامین، گوانیتیدین، آنتاگونیست های گیرنده هیستامینی H2، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز، اوزانیمود، مهارکنندههای پمپ پروتونی، تدیزولیدتداخل با غذا:
مصرف همراه با غذا ممکن است جذب خوراکی دارو را افزایش دهد.(قرص سریع رهش، قرص جویدنی و محلول خوراکی و Metadate ER)
راهکار:۳۰ تا ۴۵ دقیقه پیش از غذا مصرف شود.
اتانول: مصرف الکل می تواند سرعت آزادسازی این دارو در بعضی اشکال دارویی را افزایش دهد و در دوزینگ دارو اختلال ایجاد نماید.
راهکار: از مصرف الکل در مدت درمان با این دارو خودداری گردد.
هشدار ها ریتالین
1- لازم است که پیش از تجویز دارو، خطر سوء مصرف و سابقه اعتیاد بیمار ارزیابی شود و در طول درمان، از لحاظ سوء مصرف یا اعتیاد پایش گردد.
2- ارزیابی های قلبی عروقی در ابتدای درمان و در صورت بروز علایمی از قبیل درد شدید قفسه سینه، سنکوپ غیر قابل توضیح و دیگر علایم بیماری های قلبی در طول دوره درمان، ضرورت دارد.
3- فشار خون و ضربان قلب بیمار در ابتدای درمان، به دنبال افزایش دوز و سپس به صورت دوره ای در طول درمان پایش گردد.
4- میزان رشد (قد و وزن) و اشتهای کودکان و نوجوانان در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای ارزیابی شود. هم چنین وزن بزرگسالان نیز پایش گردد.
5- تغییرات خلق بیمار پس از شروع درمان پایش گردد و خطر بروز افکار خودکشی در بیمار در نظر گرفته شود.
6- علایم حیاتی، تغییرات رفتاری و خواب بیمار پایش شود.
7- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff) و سطح پلاکت به صورت دوره ای ارزیابی شود (در مصارف طولانی مدت دارو به صورت سالیانه پایش گردد).
8- علایم واسکولوپاتی محیطی بیمار (مانند تغییرات انگشت) پایش شود و به بیمار گوشزد شود که علایم تغییرات انگشت را گزارش کند.
9- نیاز بیمار به ادامه درمان به صورت دوره ای ارزیابی شود.
10- در صورت احتمال مصرف/سوء مصرف خانوادگی دارو، آزمایش سم شناسی به صورت تصادفی انجام شود.
11- به بیمار گوشزد شود که هرگونه علایمی از قبیل افسردگی، پرخاشگری، رفتار خصمانه یا افکار خودکشی را گزارش کند.
– مصرف طولانی مدت دارو می تواند به وابستگی، سوء مصرف یا تحمل دارویی منجر شود.
– در برابر درخواست بیمار مبنی بر تجویز مجدد زودهنگام دارو یا ادعای گم کردن نسخه هشیار باشید.
پوستی:
1- لازم است که بیمار از لحاظ تشدید اریتم، تاول یا ادم پایش شود (به ویژه در صورتی که طی 48 ساعت پس از برداشتن پچ از روی پوست بهبود نیافته و یا در مناطق پوستی اطراف پچ منتشر شده است).
توصیه های دارویی متیل فنیدات
- براي بيماران مبتلا به صرع يا هر نوع اختلال حملهاي ، بيماران با سابقه سندرمTourettes ، بيماران مبتلا به اختلالات رفتاري و سايكوز ، اين دارو را بايد با احتياط به كار برد.
- متيلفنيدات ممكن است تيك ايجاد كند، لذا قبل از درمان تيك با پيموزايد مصرف متيلفنيدات را بايد قطع كرد تا بتوان علت واقعي تيك را تشخيص داد.
- براي بيماران مبتلا به فشارخون بالا بايد با احتياط مصرف شود. در فواصل زماني مناسب و در همه بیماران مخصوصا بيماران مبتلا به فشار خون بالا بايد فشار خون را به طور مرتب اندازگيري كرد.
- در صورت مصرف و طولاني مدت براي كودكان ، بايد رشد كودك به طور مرتب كنترل شود.
- امیدواریم مقاله” ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟ ” برایتان مفید بوده باشد.
- در صورت داشتن هرگونه سوالی در رابطه با اینکه ریتالین چیست و چه عوارضی دارد؟ میتوانید با ما تماس بگیرید.
