فهرست مطالب
داشتن احساس تمایل به خودکشی یکی از مشکلات روانشناختی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. حتی اگر در حال حاضر شما با درد و رنج طاقت فرسا و دائمی دست به گریبان هستید، باز هم در هر حالت روش‌هایی برای مقابله با افکار و احساسات مبنی بر تمایل خودکشی و غلبه بر این رنج وجود دارد. شاید بهترین راهکار هم این باشد که با یک روانشناس و روانپزشک مشورت کنید.
خودکشی چیست؟
خودکشی زمانی اتفاق می افتد که فرد عامدانه و آگاهانه به زندگی خود پایان دهد. در این شرایط فرد به هر دلیلی احساس میکند انگیزه‌ای برای ادامه زندگی ندارد و خود را به هر روشی که میتواند از بین می‌برد. با این حال مرگ در اثر خودکشی تنها بخشی از مشکل است؛ افرادی که از اقدام به خودکشی جان سالم به در می‌برند بیشتر از افرادی که جان خود را از دست می‌دهند آسیب می‌بینند و به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارند.
علائم فکر به خودکشی
فردی که به خودکشی فکر میکند یا ممکن است دچار فکر به خودکشی شود علائم یا نشانه‌های زیر را از خود نشان میدهد:
- احساس درماندگی و گرفتار بودن میکند یا به نظر می‌رسد این احساس را دارد.
- دچار درد عاطفی غیر قابل تحمل می‌شود
- دل مشغولی غیرعادی به خشونت، مردن یا مرگ
- نوسانات خلقی، شاید یا غمگین
- صحبت درمورد انتقام، احساس شرم یا گناه
- پریشانی یا اضطراب شدید
- تغییر در شخصیت، روتین‌های روزانه یا الگوی خواب
- مصرف مواد یا الکل بیشتر از حد معمول یا شروع به نوشیدن الکل درحالی که قبلا مصرف نمی‌کرده
- رفتارهای پرخطر مانند رانندگی باسرعت یا مصرف مواد مخدر
- وصیت نوشتن و واگذار کردن اموال
- خریدن اسلحه، دارو یا موادی که میتواند به زندگی پایان دهد
- افسردگی، حملات عصبی، اختلال در تمرکز
- انزوای بیش ازحد
- صحبت درمورد اینکه سربار دیگران است
- بی قراری حرکتی مثل بالا و پایین کردن اتاق، فشردن دست ها و در آوردن و دوباره پوشیدن لباس
- خداحافظی با دیگران طوری که انگار دیگر قرار نیست آن ها را ببیند
- به‌نظر می رسد دیگر از فعالیت‌هایی که قبلا برایش لذتبخش بود (مانند غذا خوردن، ورزش، تعامل اجتماعی) لذت نمی‌برد
- احساس پشیمانی شدید و انتقاد از خود
- صحبت درمورد خودکشی یا مردن، از این که زنده است یا اصلا به دنیا آمده است اظهار پشیمانی میکند
تعداد زیادی از کسانی که به خودکشی فکر می کنند افکار خود را بروز نمی‌دهند و علامتی دال بر وجود مشکل نشان نمی‌دهند.
علل خودکشی
ایده خودکشی میتواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد احساس کند دیگر قادر به کنار آمدن با زندگی و وضعیت طاقت فرسا نیست.
این احساس میتواند ناشی از استرس هایی مانند مشکلات مالی، مرگ یکی از عزیزان، پایان رابطه عاشقانه یا بیماری ناتوان کننده و شرایط سلامتی باشد.
برخی از موقعیت‌های معمول دیگر یا وقایع زندگی که ممکن است افکار خودکشی ایجاد کنند شامل غم و اندوه، سواستفاده جنسی، مشکلات مالی، احساس گناه، طرد شدن و بیکاری است.
علل خطرناک زیر ممکن است احتمال خودکشی را افزایش دهند:
- سابقه خانوادگی خشونت یا خودکشی
- سابقه خانوادگی کودک آزاری، غفلت یا آسیب روانی
- تاریخچه بیماریهای روانی
- احساس ناامیدی
- شناختن، شناسایی یا ارتباط با کسی که خودکشی کامل کرده است
- رفتار بی پروا
- احساس انزوا یا تنهایی
- عدم امکان دسترسی به سیستم بهداشتی خدماتی سلامت روان
- از دست دادن کار، دوستان، پول یا یکی از عزیزان
- داشتن بیماری جسمی یا مشکل سلامتی
- داشتن اسلحه یا سایر روش های کشنده
- کمک نگرفتن از کسی به دلیل ترس از انگ
- استرس ناشی از تبعیض و تعصب
- آسیب تاریخی، مانند تخریب جوامع و فرهنگ‌ها
- قرار گرفتن در معرض رفتار خودکشی توسط دیگران
- تجربه قلدری یا ضربه
- قرار گرفتن در معرض گزارشات احساسی از خودکشی
- قرار گرفتن در معرض رفتار خودکشی در دیگران
- تجربه مشکلات حقوقی یا بدهی
- تحت تأثیر مواد مخدر یا الکل بودن
شرایطی که محققان با بیشترین خطر ایده‌های خودکشی ارتباط برقرار کرده اند عبارتند از:
- افسردگی
- اسکیروفرنیا
- اختلال دوقطبی
- پانیک یا حملات وحشت زدگی
- برخی از ویژگی‌های شخصیتی، مانند پرخاشگری
- بیماری‌هایی که بر روابط تأثیر می‌گذارد
- آسیب تروماتیک مغزی
- بیماری‌هایی که همراه با درد مزمن است
- وابستگی به الکل یا مواد مخدر
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال استرس پس از سانحه
چرا تحت شرایطی خودکشی تنها گزینه به نظر می رسد؟
اگر نمی توانید به غیر از خودکشی به راه حل دیگری فکر کنید، دلیلش این نیست که راه حل های دیگری وجود ندارد. بلکه شما در حال حاضر قادر به درک آنها نیستید.
درد عاطفی شدیدی که در حال حاضر تجربه می کنید می تواند تفکر شما را مخدوش کند. بنابراین دیدن راه حل های ممکن برای غلبه بر مشکلات یا ارتباط با کسانی که می توانند شما را حمایت کنند دشوارتر می شود.
درمانگران، مشاوران، دوستان یا عزیزان شما می توانند کمک کنند تا راه حل هایی را ببینید که ممکن است پیش از این برایتان آشکار نبوده باشد. بنابراین بهتر است به آنها فرصت کمک دهید.
هنگامی که افکار خودکشی داریم چه کنیم؟
اگر افکار خودکشی دارید؛ لطفا:
- به جای تمرکز بر آینده سعی کنید امروز را از سر بگذرانید.
- هیچ تصمیمی برای امروز نگیرید و روز دیگر به تصمیمات خود فکر کنید.
- در مورد احساس خود با فردی که به او اعتماد دارید صحبت کنید، هیجاناتی که تجربه می کنید را با او در میان بگذارید.
- در مواقعی که افکار خودکشی داشتید به چیزهایی فکر کنید که برای شما خوشایند است و به شما انگیزه می دهد، مثل مادر، پدر، شغلی که برای آن زحمت کشیدید و… .
- همچنین در این مواقع از مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر اجتناب کنید.
- به یک محل امن مانند خانه پدر و مادر، خانه یک دوست صمیمی، کتابخانه یا هر جای دیگری بروید.
- حواس خود را با تماشای تلوزیون، گوش دادن به موسیقی، تماشای فیلم، صحبت با یک دوست و… پرت کنید.
- تنفس عمیق را فراموش نکنید.
- می توانید با شماره ۱۴۸۰ تماس بگیرید؛ روان شناسانی به صورت رایگان پشت خط تلفن شما را راهنمایی می کنند.
- در نهایت به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید و از او کمک بگیرید.
کاهش خطر فکر به خودکشی
اقدامات زیر می تواند خطر فکر و اقدام به خودکشی را کاهش دهد:
- دریافت حمایت خانوادگی، مثلا به آن ها بگویید چه احساسی دارید و از آن ها بخواهید با پزشکتان صحبت و درصورت امکان همراه شما در جلسات مشاوره شرکت کنند.
- پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر
- دوری از انزوا و برقراری ارتباط با دنیای بیرون تا جای ممکن
- ورزش
- رژیم غذایی متعادل و سالم
- خواب منظم در شبانه‌روز حداقل به مدت ۸-۷ ساعت
- دور کردن هرگونه اسلحه، چاقو و مواد خطرناک. مثلا این وسایل را به یک دوست مورد اعتماد بدهید تا برایتان نگه دارد
- انجام دادن فعالیت‌هایی که برایتان لذتبخش است مانند وقت گذراندن با دوستان و اعضای خانواده و تمرکز روی داشته ها.
- شرکت در گروه های خودسازی یا حمایتی برای درمیان گذاشتن مشکلات خود با افرادی که درکتان می‌کنند، درخواست کمک از دیگران و کمک به افرادی که مشکلاتی شبیه به شما دارند تا سختی ها را پشت سر بگذارند.
- رفتن سراغ روش‌های درمان و تداوم درمان
یادتان باشید بسیاری از افراد در یک مقطع از زندگی به خودکشی فکر می‌کنند و بسیاری از آن ها (مثلا با به اشتراک گذاشتن مشکل خود با دیگران) راه حل پیدا می‌کنند.
این به این معنی نیست که شما بیمار هستید. حتی اگر احساس تنهایی می‌کنید و از به اشتراک گذاشتن مشکلات خود می‌ترسید، می‌توانید با یک روانشناس معتمد صحبت کنید.
درمان فکر به خودکشی
فکر به خودکشی میتواند نشانه بیماری روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی باشد.
تعداد قابل توجه از بیماریهای روانی، ازجمله افسردگی، با مصرف دارو و گفتاردرمانی مانند رفتاردرمانی شناختی یا مشاوره قابل درمان یا کنترل است.
اگر شما یا عزیزتان به خودکشی فکر می‌کنید، حتما درخواست کمک کنید.
بعد از شروع درمان، باید برنامه درمان را کاملا پشت سر بگذارید، در جلسات شرکت کنید، دارو را به موقع مصرف کنید و غیره.
سخن پایانی
علی‌رغم تعداد بسیار زیادی که هر ساله اقدام به خودکشی می‌کنند، تراژدی و تأثیرات ناشی از خودکشی اغلب با اطلاعات نادرست و شرم‌زدگی پنهان می‌شود. بسیاری از مردم این تصور اشتباه را دارند که صحبت در مورد خودکشی ممکن است محرکی برای عملی کردن این افکار و اقدام به خودکشی شود. در حالی که تحقیقات نشان میدهد خودکشی نوعی مرگ قابل پیشگیری است و هر چقدر ما به‌عنوان یک جامعه حمایت‌گر فعالیت‌های بیشتری در راستای به حداقل رساندن مرگ و میر‌های ناشی از آن شویم، احتمال اینکه افراد به جای پایان دادن به زندگی خود به دنبال کمک باشند، بیشتر خواهد بود.
سوالات متداول در رابطه با خودکشی
چگونه با کسی در مورد خودکشی خود صحبت کنیم؟
حتی وقتی تصمیم گرفتید که به چه کسی می توانید اعتماد کنید و با او صحبت کنید، پذیرفتن افکار تمایل به خودکشی برای شخص دیگر ممکن است دشوار باشد. بنابراین شاید لازم باشد در این گفت‌وگو به موارد زیر دقت کنید:
- دقیقاً همان چیزی را که به خودتان می گویید به او هم بگویید. اگر برنامه خودکشی دارید، آن را برای وی توضیح دهید.
- عباراتی مانند “دیگر نمی توانم تحمل کنم” یا “تحمل من تمام شده است” مبهم هستند و نشان نمی دهند که واقعاً مسائل جدی کدامند. به شخصی که اعتماد دارید بگویید که به فکر خودکشی هستید.
- اگر صحبت کردن برایتان خیلی دشوار است، سعی کنید بنویسید و یادداشتی را به شخصی که به او اعتماد دارید تحویل دهید. یا برای وی ایمیل یا متنی ارسال کنید و هنگام خواندنش کنار وی بنشینید.
چه کسی دست به خودکشی می زند؟
به طور کلی میزان خودکشی در مردان بزرگسال ۴ برابر زنان است. زنان بیشتر مبادرت به خودکشی می‌کنند اما اقدامات خود را به اندازه مردان به نتیجه نمی رسانند. شاید به این دلیل است که این اقدامات خودکشی توسط زنان ناشی از فروپاشی عصبی در یک مقطع می باشد. نزدیک به ۹۰ درصد بزرگسالانی که اقدام به خودکشی می کنند به اختلال روانی قابل تشخیصی مبتلا هستند.
رایج‌ترین آنها افسردگی اساسی، سوء مصرف مواد، وابستگی به الکل، اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی می باشد. گرایش به خودکشی ویژگی بارز در تعدادی از اختلال های شخصیت نیز هست.
برای مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید.
Visits: 17
بدون دیدگاه